Podróż na Krym – część 3 – Teodozja

Najdalsza ze wszystkich naszych dotychczasowych krymskich wycieczek prowadziła do Teodozji. Jest to duże, bardzo stare miasto, położone na południowo-wschodnim wybrzeżu półwyspu, istniejące nieprzerwanie od czasów antycznych. W dodatku, obecnie nosi swoją pierwotną, starogrecką nazwę.

Z Ałuszty do Teodozji pojechaliśmy autobusem przez Symferopol, Biełogorsk i Stary Krym (według rozkładu, podróż taka trwa 4 h 15 min.). Pierwsza przygoda spotkała nas zaraz na starcie. Dostaliśmy bilety na miejsca nr 26 i 27, na samym końcu autobusu. Z pewnym zdziwieniem zauważyliśmy, że z naszymi miejscami sąsiadują miejsca nr 28 i... nr 28. Jak się okazało, kierowca wykazał inicjatywę i w 29-miejscowym autobusie zainstalował trzydzieste miejsce – za przejazd na którym opłata trafiała do jego prywatnej kieszeni :) Ponieważ jednak nie mógł wywiesić nad nim numeru „30”, nadał mu nr 29, które to miejsce z kolei stało się drugim numerem 28 :)))

Nie był to jednak koniec przygód podczas samej podróży. Tył autobusu miał skład wprawdzie słowiański, ale mieszany – rosyjsko-ukraińsko-polski. Szybko więc nawiązaliśmy znajomości ze współpasażerami. Okazało się, że jeden młody Rosjanin nie wiedział, gdzie leży Polska, co jeden Ukrainiec (jak się okazało, artysta-rzeźbiarz) skwitował stwierdzeniem, że Rosjanie mają w szkole inne globusy :) Generalnie, w tylnoautobusowych relacjach rosyjsko-ukraińskich dawało się stale odczuć wzajemne drobne złośliwości :) Natomiast tuż przed Teodozją, autobus zatrzymała GAI i dłuuugo szukała, do czego by się tu przyczepić. Ostatecznie, sympatyczny skądinąd kierowca został oskarżony o sprowadzanie zagrożenie na podróżnych, gdyż tylne drzwi ewakuacyjne miały uszkodzoną klamkę. Poszedł więc z milicjantem na „gajówkę” i dopiero po jakimś kwadransie wrócił, klnąc pod nosem. O ile zrozumieliśmy, musiał zapłacić niemały mandat. Czekając na kierowcę, tył autobusu zastanawiał się, czy milicjant nie zauważył też gołego haku po młotku, przeznaczonym do awaryjnego stłuczenia szyby...

Teodozja przywitała nas zachmurzonym niebem. Zaraz przy dworcu autobusowym stoi zabytek sakralny o najbogatszym chyba wystroju architektonicznym – cerkiew św. Katarzyny.

Spacerkiem wzdłuż głównej ulicy, a potem po oddalonym od niej deptaku, doszliśmy do centralnej, kurortowej części miasta. Poznać można ją po zagęszczeniu straganów, stojącym jeden obok drugiego i dosyć szczelnie zasłaniającym widok na stojące za nimi XIX-wieczne wille.

Jak można było się tego spodziewać – po chwili lunął deszcz. My, na szczęście, dochodziliśmy akurat do jedynego otwartego tego dnia dużego muzeum – krajoznawczego. Średnio ciekawy z zewnątrz budynek kryje w sobie interesujące i obszerne ekspozycje. Na parterze przedstawiono przyrodę i geologię Krymu oraz znaleziska archeologiczne – prehistoryczne i starożytne, z czasów istnienia tutaj kolonii greckiej. Wśród licznych eksponatów znajduje się m.in. wielka płaskorzeźba z gryfem, który i dziś jest godłem Krymu. Na piętrze umieszczono ekspozycje etnograficzne, z odtworzonymi wnętrzami mieszczańskimi i wiejskimi, dawnymi strojami itp., jak również sporą ekspozycję, dotyczącą okresu II Wojny Światowej, oraz witryny z kilkoma setkami pocztówek, przedstawiających Teodozję z okresu przedrewolucyjnego. Ponadto, na dziedzińcu Muzeum urządzono lapidarium detalu kamiennego. Gdy opuściliśmy Muzeum, deszcz już nie padał.

Minęliśmy dworzec kolejowy oraz stojący tuż obok, obowiązkowy na Krymie, pomnik Lenina, jak również studnię, ufundowaną przez Iwana Ajwazowskiego – Ormianina, lokalnego działacza społecznego i malarza-marynistę.

O ile w północnej części miasta wzdłuż brzegu morskiego ciągną się plaże, o tyle część południowa jest odcięta od morza portem handlowym i wojennym. Znajduje się tam jednak kilka ciekawych zabytków. Jako następne, obejrzeliśmy swobodnie dostępne ruiny kolejnej twierdzy genueńskiej, w obrębie murów której stoją cztery murowane cerkwie (zaraz przy cerkwi Iwerskiej Ikony Matki Bożej można kupić kwas chlebowy z beczki). Niestety, choć morze stąd widać, nie da się do niego dojść – jak mówią tabliczki, jest to teren dzierżawiony przez Marynarkę Wojenną Federacji Rosyjskiej.

W południowej części miasta warto również zwrócić uwagę na dwa zabytki sakralne – XVII-wieczny Meczet Piątkowy i niepozorny na pierwszy rzut oka kościół ormiański św. Siergieja, najstarszy w mieście, użytkowany nieprzerwanie od XIV w.

Przez centrum miasta biegnie niedługi deptak – ul. Ziemska, a w oczy rzuca się jedna ze ścian Narodowej Galerii Obrazów im. Iwana Ajwazowskiego, z płaskorzeźbionym dziobem żaglowca, stale okupowanym przez fotografujących się przy nich turystów. Muzeum (niestety, było zamknięte) posiada oczywiście bogaty zbiór twórczości swojego patrona, ale gromadzi też inne eksponaty sztuki marynistycznej.

Bezpłatną, dość szeroką, piaszczystą i nawet niezbyt zatłoczoną plażę odcina od miasta linia kolejowa. Pociągi towarowe i osobowe jeżdżą po niej dość często, co wygląda nieco surrealistycznie – gwar szerokiego nadmorskiego bulwaru co paręnaście minut jest zagłuszany przeciągłym gwizdem lokomotywy i stukotem kół po szynach.

Do Ałuszty powróciliśmy tą samą drogą, którą jechaliśmy rano. Tym razem – bez jakichś nadzwyczajnych przygód. Jeden dzień to za mało, żeby zwiedzić wszystkie ciekawe miejsca w Teodozji, więc chyba jeszcze kiedyś  tu przyjedziemy :)

(c.d.n.)