Ukraina 2013 - cz. 2 – Ztraceni v Karpatech :)

Po dłuższej przerwie wracam wspomnieniami do wakacji... :)

Czwarty dzień wyjazdu był bardzo bogaty we wrażenia. Rozpoczęliśmy go od wspólnego śniadania na baszcie :) To znaczy, zajęliśmy dwa piętra moteliku i na naszym, wyższym, mieliśmy półkolisty taras, otoczony blankami – jak na jakimś średniowiecznym zamku. Na stole widać różne wiktuały, ale naszą podstawę żywieniową na całym wyjeździe stanowiły kanapki z pasztetem, cebulą i keczupem.

Pierwszym punktem zwiedzania miała być miejscowość Serednie. Ale przez grzbiet, oddzielający ją od Użhorodu, oczywiście nie mogliśmy jechać najprostszą trasą – kierowcy musieli w końcu wypróbować walory terenowe swoich maszyn :) Skręciliśmy więc w nieco przypadkową drogę, wiodącą pod górę, w las. Mapa mówiła, że da się nią dojechać, ale nie mieliśmy pojęcia, w jakim ta droga jest stanie. To było więc najdłuższe kilka kilometrów... :) Początkowo nic nie zapowiadało problemów – ładny, płaski żwirek...

Po pewnym czasie okazało się jednak, że grunt ucieka spod kół :)

Trudno było jechać okrakiem nad koleiną, wyżłobioną kołami krazów i uazów.

Dowiedziałam się, co znaczy taka zielona lampka na desce rozdzielczej – włączony napęd na cztery koła:

W końcu, nie można było jechać ani nad koleiną – bo za szeroka, ani samymi koleinami – bo za głębokie. Honor zaś nie pozwalał się wszak wycofać. I jakby dokładnie w temacie, z odtwarzacza mp3 leciała akurat piosenka XIII. Století: „Ztraceni v Karpatech na dlouhých tisíc let, kráčíme cestou najít nový svět...” :)

Górki trzeba było rozkopać, a dołki zasypać gałęziami, konarami i pniakami. Więc cztery pary umięśnionych męskich rąk chwyciły za łopaty i toporki. A trzy pary rąk żeńskich – za aparaty i kamery :)

 

Grzbiet udało się przejechać, a na zjeździe, jako nagroda, rosły dorodne śliwki, które dosłownie ocierały się o szyby samochodów. Nie trzeba było nawet wysiadać, żeby je nazrywać.

Ale jednak wysiedliśmy, bo i po paru godzinach walki z lasem należał się nam odpoczynek, a i w ogóle było tam ładnie :)

Najcenniejszym zabytkiem Seredniego są okazałe ruiny XII-wiecznego zamku templariuszy – jedynego takiego w dzisiejszych granicach Ukrainy. W potężnej, kwadratowej baszcie z białego kamienia, otoczonej ziemnym wałem, mieszkali rycerze, kontrolujący zakarpacki szlak solny. Ciekawe, że zamku nie wzniesiono na żadnym z licznych wzgórz, ale na równinie, możliwie blisko traktu handlowego. Dziś stoi wśród niskiej zabudowy, a wstęp nań jest bezpłatny.

Ruiny są wzorowo zabezpieczone pod względem przeciwpożarowym :)

Słyszeliśmy o pochyłych jeziorach, przeznaczonych dla narciarstwa wodnego, ale pochyłe boisko piłkarskie widzieliśmy po raz pierwszy. To zapewne był jeden z zapasowych stadionów na Euro 2012 :)

Drugim punktem wycieczki było Mukaczewo, słynne z największej na Zakarpaciu twierdzy, stojącej na samotnym wzgórzu poza miastem, doskonale widocznej już z daleka.

Zamek zachował się do dziś w całkiem niezłym stanie i godzien jest odwiedzenia raczej właśnie z uwagi na swoją architekturę. Kupując bilet, czy konkretnie, płacąc kilkanaście hrywien panu na bramie, zyskuje się pełną swobodę zaglądania we wszystkie krużganki, bastiony i inne zakamarki ogromnej budowli. Oznaczeń czy strzałek nie ma prawie w ogóle, zatem, aby nic nie umknęło, trzeba po prostu próbować otwierać wszystkie drzwi :)

W komnatach urządzono liczne ekspozycje. Parter zajmuje wystawa etnograficzna, historyczna i starych pocztówek. Na pierwszym piętrze znajduje się galeria obrazów, izba tortur, wystawy: mebli, pisanek, historii zakarpackich Żydów i Bułgarów oraz izby pamięci Sándora Petőfiego i dynastii Rakoczych, jak również, ekumeniczna kaplica. Na drugim piętrze – ekspozycje: przyrodnicza, gospodarstwa wiejskiego, kowalstwa, garncarstwa, pszczelarstwa, hodowli winogron i produkcji wina oraz rekonstrukcja wnętrza wiejskiej karczmy.

Niestety, ilość nie idzie jednak w parze z jakością. Zakurzone, ciemne pomieszczenia, przypadkowe i nie opisane eksponaty wątpliwej wartości przywodzą na myśl polskie muzea sprzed mniej-więcej ćwierćwiecza...

Na bastionach stoją pomniki – kolumna z Turulem, czyli mitycznym ptakiem, który przeprowadził madziarskie plemiona przez Karpaty, oraz statua Ilony Zrínyi (która kierowała obroną zamku podczas antyhabsburskiego powstania) i jej syna, Franciszka II Rakoczego. Na dziedzińcu zawieszone są liczne tablice pamiątkowe. Na jednej z nich możemy przeczytać, że w latach 1805-1806 na zamku przechowywano węgierską relikwię narodową - koronę św. Stefana, w celu uchronienia jej przed wojskami Napoleona.

Bardzo pozytywne wrażenie robi natomiast samo miasto. W ścisłym centrum dwie długie ulice (i kilka mniejszych) zamieniono na deptaki. W lipcowe popołudnie były one pełne ludzi. Przy placu, na styku obu deptaków, stoi ratusz o ciekawej architekturze.

Na deptaku stoi kilka rzeźb i pomników, z których chyba najsympatyczniejszy jest mukaczewski kominiarz, z nieodłącznym kotem.

A późnym popołudniem wyjechaliśmy ponownie w stronę głównego grzbietu Karpat, decydując się następną noc spędzić na dziko, pod namiotami. Zaglądając tu i ówdzie, znaleźliśmy, obrośniętą wprawdzie dwumetrowym barszczem Sosnowskiego, ale bardzo miłą polankę w zakolu rzeki Latoricy. Tam też rozbiliśmy obóz.

(c.d.n.)